Trong các phương pháp trị bệnh cho tôm, cá thì đưa thuốc trị bệnh qua đường thức ăn được người nuôi sử dụng khá phổ biến. Để đạt được hiệu quả trị bệnh tốt nhất, điều quan trọng là cần trộn thuốc vào thức ăn đúng cách.
Cần tiến hành theo các bước:
Tính lượng thuốc
Để xác định lượng thuốc cần dùng để trộn vào thức ăn cho cá, trước tiên phải xác định trọng lượng thực tế của đàn cá hiện có trong ao, bằng công thức:
Tổng trọng lượng cá = Số cá thả x Tỷ lệ sống x Trọng lượng bình quân mỗi cá thể.
Tiếp theo, căn cứ liều sử dụng theo hướng dẫn trên trên nhãn thuốc. Lưu ý, trên nhãn thuốc có hướng dẫn liều sử dụng theo đơn vị thức ăn nhưng đây chỉ là thông tin để tham khảo, phải tính lượng thuốc cần sử dụng theo trọng lượng cá. Chẳng hạn trên nhãn ghi: Sử dụng 0,2 kg thuốc cho 1 tấn cá hoặc trộn vào 20 – 30 kg thức ăn, thì đó là liều tương đương của thức ăn và trọng lượng khi cá còn ăn mạnh (khi cá bệnh lượng thức ăn sử dụng giảm). Nhưng khi cá đã bệnh, người nuôi nên chọn liều là 0,2 kg thuốc/1 tấn cá.
Tính lượng thức ăn cần trộn thuốc
Nên trộn thuốc với 20 – 30% lượng thức ăn hàng ngày khi cá chưa bệnh để đảm bảo lượng thuốc cung cấp đủ nồng độ và tất cả cá đều ăn được thuốc.
Nếu trộn thuốc với lượng thức ăn như khi cá còn ăn mạnh thì cá sẽ ăn không hết thức ăn (do cá bệnh ăn yếu), vừa gây lãng phí thuốc, vừa làm cho nồng độ thuốc trong cơ thể không đủ diệt khuẩn. Còn nếu trộn thuốc với quá ít thức ăn sẽ làm một số cá ăn yếu không tranh được thức ăn cũng sẽ không được điều trị.
Pha nước vào thuốc
Theo tỷ lệ 7 lít nước/40 kg thức ăn. Sử dụng nước sạch để pha thuốc. Không nên sử dụng nước ao để trộn thức ăn vì nếu ao cá nhỏ, nước sẽ có rất nhiều tảo làm ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa của cá; còn nếu cá lớn, nước ao sẽ có nhiều chất hữu cơ làm kết tủa một lượng thuốc, làm giảm nồng độ thuốc, dẫn đến hiệu quả không cao.
Dùng thùng có vòi sen múc nước thuốc tưới đều vào thức ăn, vừa tưới vừa trộn. Một số loại thuốc chậm tan, cần quậy đảo liên tục trong thùng tưới, tránh thuốc bị sa lắng dưới đáy thùng. Sau đó, để thức ăn nơi thoáng mát khoảng 30 phút, đợi thuốc ngấm sâu vào viên thức ăn, dùng dầu ăn bao áo viên thức ăn rồi rải đều khắp ao cho cá ăn.
Đối với thức ăn tự chế
Sau khi tính đủ lượng thuốc cho số cá trong ao, nên trộn số thuốc này với số cám dùng trong hỗn hợp tự chế. Chia nhỏ lượng cám và lượng thuốc cần trộn để trộn nhiều đợt (giúp thuốc phân tán đều vào cám). Sau khi cám và thuốc đã trộn đều thì dùng hỗn hợp cám + thuốc này trộn vào các thành phần khác theo tỷ lệ của thức ăn tự chế.
Lưu ý: Nếu sử dụng cùng lúc 2 hoặc 3 loại thuốc thì nên trộn riêng từng loại, không nên hòa nhiều loại thuốc vào nước để trộn vào thức ăn để tránh thuốc tương tác nhau làm giảm hiệu lực.
Theo , Tạp chí thủy sản Việt Nam, 24/09/2014
